Otomobillerde Launch Control
Günümüzde otomobillerin performansı ilk bakışta 0-100km hızlanması üstünden dikkate alınıyor. Genel anlamda bir şahıs bu mevzuda bilgili olsun olmasın aracın tüm verileri üstünden en oldukca bu hızlanma değerinden etkilenebilmektedir. Aslına bakarsak bir aracın hızlanma performansını en rahat çekilde anlamanın yöntemi de durağandan belli bir hıza ansızın çıkmaktır. O şekilde ki Türk halkı içinde bu durum “Seri otomobil” yakıştırması ile de yer almıştır.
Bu durum bir tek vatanımızda değil dünyada da bu şekildedir. Aslına bakarsak ara hızlanma kıymeti durağandan hızlanma değerinden bizlere nazaran daha oldukca kullanılan ve daha mühim bir kıymet olsa da birçok insan bu değerleri şu şekilde bir geçiştirir ve kafasında da kolay kolay canlandıramaz. Sadece durağandan ani hızlanma kıymetini iyi fena hepimiz kafasında canlandırabilmektedir. Maksimum hız kıymeti de çoğumuz için oldukca mühim değildir şundan dolayı bu hızlara çıkmak hem uzun ve boş bir düzlük gerektirir, hem ölüm ve ciddi yaralanma riski vardır hem de gereksizdir.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı bir aracın teknik verileri içinde 0-100km hızlanma verisi en fazla dikkat edilen değerdir. Bu durumu iyi bilen otomobil üreticileri ise bilhassa spor otomobil modellerinde 0-100km hızlanma kıymetini iyileştirecek sistemler geliştirmişlerdir. Bu sayede motorun gücü ve şanzımanın çabukluğu yanında mühim bir destek edinirler ve bu donanımın adı da “Launch Control” kısaca “Kalkış Denetim Sistemi”dir.
Launch control sisteminin bir kalkış denetim sistemi bulunduğunu yukarıda belirtmiştik. Elektronik yada bilgisayar kontrollü olan bu sistemin amacı ise kalkışta sürücü kaynaklı kayıpların minimum şekilde gerçekleşebilmesi için hızlanmanın denetim altında tutulmasıdır. Kısacası bir çeşit kalkış yardımcısıdır. Durağandan hızlanma esnasında en fazla süre kaybı çekişin bulunmuş olduğu tekerleklerin patinaja düşmesinden doğar. Birazcık heyecandan birazcık da tam kavrama noktasını yakalayamamaktan en tecrübeli sürücüler bile bu mevzuda problem yaşayabilirler.
Launch Control ise aracın enerjisini ve torkunu en verimli şekilde tekerleklere ve dolayısı ile yola aktararak süre kayıpların minimum şekilde olmasını sağlar. Saliselerin bile büyük ehemmiyet taşımış olduğu yarışlarda ve kalkış müsabakalarında bu durum oldukca daha çok ehemmiyet kazanmaktadır. Ek olarak 0-100km hızlanmasının günümüzün en prestijli performans göstergelerinden biri olması sebebiyle de üreticiler tarafınca eğer olmazsa olmaz bir donanımdır.
Kısacası bu sistem motoru kalkış için en ideal devir sayısında bulundurarak şanzıman ve çekiş sisteminin en verimli şekilde kullanılmasını sağlar. Bu sayede de kusursuz bir kalkış ve pürüzsüz bir hızlanma elde edilir. Ek olarak turbo beslemeye haiz araçlarda daha iyi netice vermektedir. Öteki taraftan yanlış kalkış esnasında araçlarda oldukca büyük aşınmalar ve zorlanmalar meydana gelir. Şiddetli patinaj yapmak hem motora, hem şanzımana hem de çekiş sistemine oldukca büyük zarar vermektedir. Launch Control muntazam ve temiz bir kalkış sağlamış olduğu için bu zorlanmaların da önüne geçerek aracı korur ve aşınmaların minimum şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Launch Control çoğu zaman DCT (Dual Clutch Transmission) kısaca çift kavramalı şanzımana haiz bazı gündelik araçlarda da bulunsada yüksek performansa haiz DCT şanzımana haiz modellerin neredeyse tümünde standart olarak bulunmaktadır. Ek olarak gene bazı yüksek performanslı modellerin manuel şanzımana haiz versiyonlarında da sunulabilmektedir. Çift kavramalı şanzımanlar yapıları gereği Launch Control sistemi ile daha uyumludur. Sadece daha düşük güce haiz motorlarda kuru tip DCT şanzımanlar kullanılır ve Launch Control bu tipte bulunmayabilir. Yüksek güce haiz motorlarda kullanılan ıslak tip DCT şanzımanlarda ise Launch Control genel anlamda bulunmaktadır. Öteki taraftan sonradan monte edilebilen sistemler de mevcuttur sadece bu sistemlerin oldukca verimli çalışacağını sanmıyoruz.
Bu sistem her markada değişik şekilde çalışır sadece temel olarak markaya nazaran adı değişebilen ESP, ESC, TCS ve DSC şeklinde elektronik denge (Stabilite) ve çekiş sistemlerinin kapatılması şarttır. Sport moduna haiz ESP sistemlerinde ise bu modun kapatılması yerine mod değişiklik yapma yapılabilmektedir yada bir düğme yardımıyla Launch Control otomatikman devreye alınabilmektedir.
